بخش اول
سلام
من با توجه به اهمیت این سوال تصمیم گرفتم یک توضیح جامع در مورد بایوس و CMOS بنویسم. در توضیحات زیر جواب سوال شما هم وجود دارد و در بخش 9 یعنی: BIOS Setting Password - Set Supervisor & User Password می توانید مطالعه بفرمایید:
Bios مخفف کلمه Base Input Output System می باشد و شامل امکاناتی جهت تنظیم و پیکربندی تنظیمات و امکانات سیستم می باشد .
تنظیمات بایوس یا سیماس CMOS در یک چیپ موسوم به چیپ سیماس بر روی مادِربورد ذخیره می شود.
هنگامی که کامپیوتر خاموش است،باتری تعبیه شده بر روی مادِربورد تنظیمات ذخیره شده را نگهداری می کند . علاوه بر تنظیمات ، ساعت و تاریخ نیز اطلاعات چیپ سیماس است که توسط این باتری محافظت می شود.
برای ورود به بخش تنظیمات بایوس بایستی هنگامی که کامپیوتر را روشن می کنیم دکمه های Delete و یا در بعضی سیستمها Ctl+F1 و یا F12 را بایستی بزنیم .( بستگی به نوع مادربورد دارد ).
در این بخش که فقط با کیبورد قابل تنظیم است می توانید تنظیمات بسیار زیادی انجام دهید که به مهمترین آنها اشاره می شود :
توجه کنید که منو بندی و گزینه ها ممکن است در مادربوردهای مختلف متفاوت باشد. اما اصول کلی و مفهوم تمام آنها یکی است که در ذیل به تشریح گزینه های اصلی مربوط به دو سازنده معروف چیپ بایوس ( AMI و Award) پرداخته شده است :
1) Standard CMOS Features
قابلیتهای استاندارد
این بخش شامل تنظیمات اصلی و مشترک بین تمام سیستمها میباشد و شامل موارد زیر است :
● Date & Time :
تنظیم و نمایش تاریخ ، تنظیم و نمایش ساعت
● IDE 0 Master :
تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت IDE0 روی مادر بورد نصب شده و در حالت Master قرار دارد
● IDE 0 Slave :
تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت IDE0 روی مادر بورد نصب شده و در حالت Slave قرار دارد
● IDE 1 Master :
تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت IDE1 روی مادر بورد نصب شده و در حالت Master قرار دارد
● IDE 1 Slave :
تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت IDE1 روی مادر بورد نصب شده و در حالت Slave قرار دارد
● Serial ATA 0 :
تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت SATA0 روی مادر بورد نصب شده .
● Serial ATA 1 :
تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت SATA1 روی مادر بورد نصب شده .
● Floppy Device - Drive A / Drive B :
تنظیمات و فعال/غیرفعال کردن درایو فلاپی دیسک
● System Information :
نمایش کلیاتی راجع به سیستم (در برخی سیستمها وجود دارد )
ـ نکته: دستگاههایی مانند سی دی رام ، رایتر و هارد، اغلب ATA هستند و با کابلی 80 رشته ای موسوم به IDE به مادربورد وصل می شود . اغلب مادربوردها دارای یک یا دو پورت IDE هستند( یعنی 2 یا 4 دستگاه ATA را میتوان به آن وصل کرد. به ATA در مواقعی PATA نیز می گویندو این نوع از پورتها را با نام موازی یا پارالل می شناسند. که در حال حاضر در حال منسوخ شدن هستند.)
از آنجا که کابل IDE دارای سوکت می باشد، دو سوکت آن به دو دستگاه قابل نصب است که یکی Slave و دیگری Master خواهد بود . برای تنظیم اینکه کدامیک Master و کدامیک Salve باشند در پشت این دستگاهها جامپرهایی تعبیه شده که با توجه به توضیحات روی دستگاه قابل تنظیم هستند .
هاردها و رایترها با سوکت SATA نیز موجودند که سرعت بسیار بیشتری دارند و کابل آنها کوچکتر می باشد . این دستگاهها با کابل موسوم به SATA به مادربورد وصل می شوند . به هر پورت SATA یک وسیله نصب می شود . در حال حاضر اغلب مادربوردها دارای 2 ، 4 و یا 6 پورت SATA هستند.
(S.ATA در حقیقت مخفف Serial ATA می باشد که به نسبت ATA و PATA دارای سرعت بیشتری است و برخلاف آنها تبادل اطلاعات به صورت سری یا سریال رد و بدل می شود، به همین خاطر هم پهنای کابل آنها کوچکتر است.
2) Advanced CMOS Features
امکانات ویژه و خاص
شامل تنظیمات امکانات ویژه و خاص مربوط به BIOS سیستم می باشد .
مثلا در اغلب بایوس ها شامل موارد زیر است :
( توضیح: گزینه های قابل انتخاب برای هر تنظیم در داخل پرانتز( ) قرار داده شده است.)
( Boot Sector Protection : ( Enable/ Disable
فعال(Enable) یا غیرفعال (Disable) بودن سیستم حفاظت از خرابی و دستکاری غیرمجاز بایوس توسط ویروس و یا اتفاقات ناخواسته
( Full Screen Logo Screen : ( Enable/ Disable
نمایش یا عدم نمایش لوگوی شرکت سازنده مادِربورد در ابتدای روشن شدن سیستم
( Quick Booting : ( Enable/ Disable
با قرار دادن این گزینه در حالت فعال (Enable) ، سیستم پس از گذشت 10 ثانیه از چک کردن تنظیمات، شروع به بالا آمدن میکند . (اگر چک قطعات بیش از 10 ثانیه طول بکشد از چک کردن مابقی صرف نظر می کند.)
Boot Up Num-Lock LED
(ON / OFF)
مشخص کردن وضعیت پیش فرض چراغ دکمه های شماره (Numbers Keys)
( Boot Sequence (C, CD-Rom,A / A,CD-Rom,C / CD-Rom.C,A / CD- Rom,A,C
با ورود به این بخش می توانید اولویت مراجعه سیستم برای بالا آمدن را به دستگاه دلخواه بدهید .
( Hard Disk Boot Priority/... : ( HDD 0 / HDD 1 / HDD 2
تنظیم اولویت بین هارددیسکها برای بالا آمدن (اینکه سیستم عامل با کمک کدام هارد بالا بیاید.)
( First(1st) Boot Device/... : ( Hard Disk / CD-ROM / Floppy / USB HDD
تنظیم اولین دستگاهی که توسط سیستم برای بوت شدن مورد استفاده قرار می گیرد.
( Second(2nd) Boot Device/... : (Hard Disk / CD-ROM / Floppy / USB HDD
تنظیم دومین دستگاهی که توسط سیستم برای بوت شدن مورد استفاده قرار می گیرد .( به دستگاه دوم تنها زمانی مراجعه می شود که دستگاه اول نتوانسته سیستم را بوت کند )
(Third(3rd) Boot Device/... : ( Hard Disk / CD-ROM / Floppy / USB HDD
تنظیم سومین دستگاهی که توسط سیستم برای بوت شدن مورد استفاده قرار می گیرد .( به دستگاه سوم تنها زمانی مراجعه می شود که دستگاه دوم نتوانسته سیستم را بوت کند. )
● Other Boot Device
تنظیم دیگر دستگاهها که توسط سیستم برای بوت شدن مورد استفاده قرار می گیرند.
* نکته : هنگامی که می خواهیم از روی سی دی ویندوز نصب کنیم، بایستی First Boot Device را CD-ROM قرار دهیم تا سیستم به محض روشن شدن به درایو سی دی مراجعه کرده و از روی سی دی بالا بیاید .
3) Integrated Peripherals
دستگاههای مجتمع روی مادِربورد
تنظیمات مربوط به تمامی دستگاهها و قطعات روی مادربورد ( مجتمع شده بر روی مادربورد) یا اصطلاحا تنظیمات دستگاههای آنبورد (On Board)
تنظیمات دستگاههای آنبورد مانند کارت صدا، پورتهای USB (یو اس بی)، کارت گرافیکهای آنبورد، کارت شبکه تعبیه شده بر روی مادربورد، در این قسمت قرار دارند.
به توضیح بخشهای مهم این قسمت می پردازیم :
( USB Controller/… : (Disable / 2 Ports / 4 Ports / 6 Ports / 8 Ports
تنظیم فعال یا غیر فعال بودن پورتهای USB مادربورد
(USB Device Legacy Support : (Enable / Disable
تنظیم امکان/عدم امکان استفاده از دستگاههای USB در سیستم عامل
(Onboard Lan Controller : (Enable / Disable
تنظیم فعال/غیرفعال بودن کنترلر شبکه
(Audio Controller : (Enable / Disable
تنظیم فعال/غیرفعال بودن کارت صدا
(On-Chip ATA Controller : (Enable / Disable
تنظیم کنترلر دستگاههای ATA
(On-Chip SATA Controller : (Enable / Disable
تنظیم فعال/غیرفعال بودن کنترلر دستگاههای SATA
(Raid Sata Mode/... :(IDE / Raid0 / Raid 1 / Raid 2
تنظیم سیستم استفاده از Raid ( استفاده بهینه و بدون خطا از چند هارد دیسک)
● I/O Device :
تنظیمات مربوط به پورتهای خروجی و ورودی مادربورد مانند LPT, Com,Mid
(USB Keyboard Support : (Enable / Disable
فعال یا غیرفعال بودن کیبورد با پورت USB ( برای کیبورد های USB حتما باید این گزینه فعال باشد )
( USB Mouse Support : (Enable / Disable
فعال یا غیرفعال بودن ماوس با پورت USB (برای موس های یو اس بی حتما باید این پورت فعال باشد، در غیر اینصورت هنگام نصب ویندوز در زمانی که سیستم USB را شناسایی نمی کند موس غیر فعال می شود )
Onboard Serial Port 1 & 2
تنظیمات مربوط به پورتهای سریال
